Maak eenvoudig DVB met een SDR
Enkele zendamateurs zijn de laatste weken erg actief met de ADALM Pluto SDR. Deze SDR kost nog geen 100 euro en is geschikt om DVB-T en DVB-S(2) te maken. Een computer, wat software en een webcam zijn, naast een antenne voor 23cm of 13cm, voldoende om van start te gaan. En hoewel de SDR slechts 0 dBm (1 milliWatt) vermogen levert, lukt het meerdere amateurs om ruim 30 kilometer te overbruggen richting de digitale ingang van PI6ATV waaronder PA3PM, PE9RX en ikzelf, PH4X.
De ADALM Pluto heeft na software modificatie een bereik dat ligt tussen de 70 MHz en de 6 GHz. Binnen dit bereik bevinden zich liefst 7 amateurbanden. De maximale bandbreedte bedraagt 56 MHz. Voldoende dus om een digitaal videosignaal van enkele Megahertzen breedt te genereren. Het uitgangsvermogen van 0 dBm is met een of meer MMICs eenvoudig op te krikken naar ongeveer 1 Watt vermogen, of 100 mWatt DVB-vermogen. Een MMIC is voor nog geen 10 euro verkrijgbaar. Voldoende om bij een zichtverbinding tientallen kilometers te kunnen overbruggen.
Oh Randy, dat ziet er wel heel leuk uit.!. vraagjj ;.zou dat ook op 70 cm inzetbaar zijn met die hele smalle dvb modes?
Ja. Dat kan. Met lagere en hogere bitrates. Er is alleen wel een probleem en dat is een stuk band vinden waar de uitzendingen kunnen plaatsvinden. Nu is een DVB-signaal van 1,5 MHz niet zo smerig als een analoog AM signaal, maar je moet wel rekening houden met de medegebruikers en ISM. Vrijwel geen enkele repeater heeft meer een ingang op 70cm en het wordt enkel nog sporadisch gebruikt tijdens ATV-contesten als extra band, maar die uitzendingen zijn doorgaans korter dan 1 minuut. Daar kan de autosleutel van de buurman wel even mee leven.
Globaal ziet de 70cm band er zo uit:
430.0000 – 430.3750 Ingang repeaters (+1.6)
430.4000 – 430.9000 Ingang repeaters (-7.6)
430.9000 – 431.0000 DV simplex en hotspots
431.6000 – 432.9750 Ingang repeaters (+1.6)
432.0000 – 433.4900 SSB smalband en bakens
432.5000 Nieuwe APRS frequentie
433.0500 – 434.7900 Simplex en ISM. Een absolute no-go om hier breedband te werken tenzij je de WAN award wilt (Worked All Neighbours).
435.0000 – 438.0000 Lijkt geschikt, maar hier zitten satellieten. Laatste MHz is secundair
438.0000 – 438.5000 Uitgang DV repeaters
438.5000 – 439.0000 Geschikt, maar secundair. Erg smalbandig.
439.0000 – 440.0000 Ongeschikt. Secundaire gebruikers (D-GPS waterschappen) in grote delen van het land.
Het enige stuk dat geschikt zou zijn is 435-438 MHz. Dat gaan de satelliet gebruikers wellicht niet leuk vinden, maar een en ander moet prima samen kunnen. Iemand die serieus met satellieten bezig is en iemand die serieus met DVB bezig is werkt met een gerichte antenne, de DVB-gebruiker zelfs horizontaal. Het aantal gebruikers is ook minimaal waardoor de kans dat ze elkaar in de weg zitten verwaarloosbaar is. De inputs van een lineare transponder die op 400 kilometer hoogte vliegt sproei je hier wel mee vol, maar die is met enkele minuten ook weer weg. En dan alleen als hij ook in de juiste richting zit (az) van de DVB-repeater die jij gebruikt. Een satellietstation heeft doorgaans een 10-tal elementen en 10-25 Watt gericht naar de satelliet toe, maar bij circa 70% van de passes is nu eenmaal weinig elevatie nodig waardoor het met de openingshoek van de antenne prima lukt. Beiden moeten realiseren dat het een hobby is.
De ideale oplossing zou zijn dat de D-GPS zenders die in het banddeel 439-440 zitten verkassen naar 444-445 MHz, waar RWS ze ook heeft staan. Daarna kan het banddeel 437-440 MHz weer secundair worden en kan de bovenste 1,5 MHz gebruikt worden voor breedband toepassingen zoals DVB en HAMNET. Op zich zou AT deze vergunningen kunnen laten verlopen en kunnen herplannen naar 444-445 MHz als de wil er is. Verder zitten er volgens mij geen primaire gebruikers in ons secundaire 70cm banddeel. Maar als je iets niet hoort wil het niet zeggen dat het er niet is. Nu heb ik de antennes hoog (rondstralend op 20 meter, gericht op 18 meter HAAT en vrijwel geheel vrijstaand van hoogbouw) dus goede ‘oren’, maar dat zal bij de gemiddelde hedendaagse amateur iets minder zijn. Aan het gebruik van 439-440 MHz kleven overigens ook nadelen. Denk aan repeater uitgangen in het buitenland die een -9.4 input hebben. Radiosignalen houden niet op bij de grens. Wel degelijk iets om ook rekening mee te houden.
Ik zal straks eens kijken wat de minimale bandbreedtes zijn in DVB-S of DVB-T mode. In Engeland weet ik dat het binnen 1 MHz lukt en ook wel gebruikt wordt in de tijdelijke allocatie tussen 146-147 MHz alsook de 500 kHz. Uit mijn hoofd is het vanaf 175 kS/sec voor DVB-S en vanaf 2 MS/sec voor DVB-T. DVB-S processing gebeurt in de FPGA van de PLUTO, voor DVB-S2 en DVB-T wordt uitgeweken naar je werkstation omdat de FPGA te klein is.
Goh dat ziet er wel heel leuk uit zeg! Ik had die naam wel eens gelezen op ATV sites maar nooit geweten dat het een universeel ding is, ik dacht eigenlijk dat het een op ATV zenden gerichte module was.
Daar moet wel meer mee kunnen wat interessant is voor de echte zendamateur.
Ik heb er afgelopen zondag meteen een besteld bij Digi-Key en woensdag werd ie al bezorgd door UPS. 85 euro voor het ding zelf plus dan nog 21 euro btw en invoerrechten dus inderdaad ongeveer 100 euro bij elkaar.
Hij werkt al als algemene SDR hoewel de radio performance erg slecht is door het totaal ontbreken van filtering en de square-wave local oscillator (hij ontvangt ook signalen op frekwenties die een oneven veelvoud zijn van de ingestelde frekwentie). De SDRplay en zelfs de RTL stick doet het heel wat beter!
Dan maar eens kijken naar zend toepassingen, maar daar zal dus zeker ook een bandfilter achter moeten.
Ik moet echter zeggen dat het buitengewoon leuk gemaakt is en eenvoudig werkend te maken ook met Linux.
Goede BP’s koop je voor 25 euro (+6,50) bij Dolf. Voor dat geld kun je zelf geen mechanische filters maken. https://www.tweedehands.nl/zendamateur/overige-zendamateur/atv-sstv/bandpass-filter-voor-70-cm-82336928.html
Je hebt wat aangehaald Randy… inmiddels staat de “Pluto teller” bij A06 Arnhem op 5 stuks (waar ik weet van heb dan 😉
Voor amateurs met een Pluto in de omgeving van Arnhem is te melden dat PI6ANH momenteel de 23cm (1280MHz) DATV DVB-S ingang op 2MSPS heeft staan. In ieder geval de oostkant rx.
2MSPS kun je met een Pluto maken. Met een Yagi van 1meter lang en een ‘omgedraaid’ MMIC LNAtje kon ik er gisteravond nog _net_ beeld op maken.
Met dank aan PA1PAS.