Berichten

Lezing over Satelliet communicatie via Es’Hail II

Op donderdag 6 februari 2020 zal Remco den Besten (PA3FYM) een lezing komen verzorgen over satelliet communicatie via Es’Hail II. Wat komt hiervoor kijken, wat zijn de benodigdheden en wat zijn de ervaringen om te communiceren via satelliet? Remco is een  een vrolijke en een boeiende lezer, die een lezing tot een prachtig geheel weet te brengen met prachtige verhalen en achtergrondinformatie.

Het clubgebouw zal geopend zijn omstreeks 19.00 uur, zodat u een kopje koffie, fris of andere dranken kunt kopen. Tijdens deze avond is er voldoende ruimte voor een praatje en een drankje om ervaringen uit te wisselen over techniek of andere zaken. De aanvang van de lezing is 20.30 uur. Deze avond wordt  gehouden in ons onderkomen bij de Scouting APV Gorinchem. Deze is gevestigd aan de Sportlaan 4 in Gorinchem.

Meer info: pi4gac.nl.

Firmware update voor de Pluto SDR

De Pluto SDR heeft custom firmware update gekregen. De update is dan ook niet ontwikkeld door Analog Devices maar door de Franse amateur F5OEO. Met zijn aanpassingen wordt een schoner spectrum gegenereerd en de schouders van het DVB-signaal zijn daarbij lager dan normaal met een PlutoSDR mogelijk is. Ook is ondersteuning voor de CODEC2 spraak vocoder ingebouwd.

Deze SDR is bij zendamateurs vooral in gebruik om DVB-S te genereren. Met een frequentiebereik van 70 MHz tot 6 GHz is deze 150 euro kostende SDR erg populair bij ATV-ers. De Pluto SDR is daarbij een ideale stuurzender om over de Oscar 100 (Es’Hail 2) satelliet te werken omdat deze videobeelden kan genereren met een lage bandbreedte.

De nieuwe firmware is te downloaden op deze website. Wie meer over de Es’Hail-2 (Saudi Oscar 100) Satelliet wil weten kan hiervoor ook terecht op de Dag voor de RadioAmateur in Zwolle. Remco den Besten (PA3FYM) en Rene Stevens (PE1CMO) zullen hier een lezing en enkele demonstraties geven.

Es’Hail 2 apparatuur van Nederlandse bodem

Sinds de lancering van de Es’Hail 2 satelliet zijn er veel Nederlandse stations te horen geweest met zelfbouw transverters of een Bulgaars blikje. Inmiddels wordt er op Nederlandse bodem ook apparatuur ontwikkeld om over de geostationaire satelliet te werken. René, PE1CMO, heeft zowel up- als downconverters ontwikkeld.

René is geen onbekende in de amateurwereld. Ooit begonnen met de bouw van ATV spullen is deze amateur doorgegroeid nar professional met zijn bedrijf HF-Prints, dat door geel Europa apparatuur levert voor draadloze audio- en videoverbindingen voor omroepen. Als amateur vrijwel niet meer actief, maar door de lancering van de satelliet begon het toch weer te kriebelen. Met zijn kennis en ervaring was een transverter zo gebouwd.

Om de satelliet goed te ontvangen is een schotel van minimaal 60cm en een LNB voldoende. Alleen een LNB is niet stabiel op 10 GHz. Zelfs met een stabiliteit van een 1 ppm TCXO kristal heb je een afwijking van 250 kHz. Een afwijking die niet constant is, maar per seconde kan variëren. Voor smalband toepassingen zal er dus gebruik gemaakt moeten worden van een externe referentie. Bijvoorbeeld een GPSDO. De 10 MHz uitgang gaat naar een vermenigvuldiger om uiteindelijk een 25 (27) MHz PLL te locken. Dat signaal wordt vervolgens gebruikt als referentie voor een (omgebouwde) LNB.

Maar met alleen een referentie ben je er niet. Niet iedereen heeft een all-mode set die op 739 MHz, de uitgangsfrequentie van de LNB, kan ontvangen. Een RTL stick voldoet hier op zich prima, maar om het signaal naar een normale achterset op 432 MHz te brengen is nog een converter nodig. Tot zo ver de ontvangst.

Om uit te kunnen zenden, is een transverter nodig om je signaal van 432 MHz naar 2400 MHz te brengen. Signalen die zich niet makkelijk door een lange coaxkabel laten geleiden. Een Outdoor unit is dus wenselijk om uiteindelijk circa 10 Watt aan de feed van de schotel over te houden. Ook dit signaal zal gedisciplineerd aan GPS moeten worden om te zorgen voor de nodige stabiliteit van de mixer(s).

René heeft een gecombineerde oplossing voor zowel zenden als ontvangen in productie genomen. Deze unit zit in een waterdichte behuizing die buiten onder of achter de schotel gemonteerd kan worden. Maar met alleen een waterdichte behuizing ben je er niet. Met 20 Watt vermogen op 13cm zal er ook gekoeld moeten worden. Zeker als de schotel straks in de volle zon staat met de naderende zomer. Een compleet gebouwde en geteste unit is verkrijgbaar voor circa 800 euro. Zelfbouwers kunnen hierop besparen.

Bekijk hier de producten van PE1CMO

Antenne
Het plaatsen van twee schotels naast elkaar is een oplossing om te kunnen zenden en ontvangen, maar het kan ook met een enkele schotel door een aangepaste feed te maken. Remco (PA3FYM) heeft hiervoor een ontwerp gemaakt dat bestaat uit een patch-antenne om te zenden en een LNB om te ontvangen. De “POTY” (Patch Of The Year) antenne was hiermee geboren. Hans (PE1CKK) heeft inmiddels enkele van deze antennes als kit op de markt gebracht. Het 10 GHz signaal wordt via 22mm golfpijp naar de LNB getransporteerd. Een standaard LNB kan aan het einde van de waterleiding geschoven worden voor de ontvangst.

Lezing over Amsat Es’Hail 2 in Utrecht

Dinsdag 14 mei aanstaande houdt René Stevens (PE1CMO) op Veron Centrum een lezing over de wondere wereld van de satelliet communicatie tussen radiozendamateurs. De lezing zal zich toespitsen op de in november 2018 vanuit Qatar gelanceerde geostationaire Amsat Es’Hail 2, waarbij René een aantal handige ’tips & trucs’ zal vertellen, waarmee belangstellenden hun voordeel kunnen doen voor het geval zij daadwerkelijk tot deze vorm van communicatie over willen gaan. ‘Hoe maak je een transverter?’, ‘Waar moet je op letten als beginner op dit terrein?’ zijn zo wat punten waar hij nader op in zal gaan.

Maar ook voor de al dan niet ver gevorderden een leuke en interessante avond met gelegenheid om eens van gedachten te wisselen met een expert als René. De lezing begint om 20:00 uur, de deuren gaan om 19:30 uur open en dat komt mooi uit want dan is de koffie nét doorgelopen. Mocht er onvoldoende parkeergelegenheid zijn op het terrein, dan s.v.p. parkeren op de grote parkeerplaats die parallel is gelegen aan de Burgemeester Norbruislaan.

Meer info: a08.veron.nl.

Nieuwste SDR-Radio bevat ‘beacon sync’

Gebruikers die een SDR gebruiken die niet aan GPS gedisciplineerd is kunnen merken dat de drift van apparatuur, en dan met name de LNB, te groot is voor smalband toepassingen zoals CW en SSB. In de nieuwste update van SDR-Radio, inmiddels versie 3.0.7, is hier rekening mee gehouden. Er is een experimentele ‘beacon sync’ ingebouwd die de drift van converters zoals een LNB in software gaat compenseren. Ook de eventuele drift van een RTL-stick of een Pluto SDR kan hiermee gecompenseerd worden. Deze functionaliteit is enkel beschikbaar voor het baken van de Es’Hail-2 satelliet.

SG Lab (LZ5HP) komt met 13cm amp

LZ5HP was al bekend van zijn 13cm en 23cm transverters die voor nog geen 200 euro op de deurmat liggen. Eerder werd al een 25 Watt eindtrap voor de 23cm band ontwikkeld. Nieuw is een 13cm eindversterker die goed is voor 20 Watt vermogen. In combinatie met de 13cm transverter een ideale set-up om over de Es’Hail2-satelliet te werken.

De versterker werkt op 24 tot 28 volt voedingsspanning en lust maximaal 1.4 Ampère aan stroom. Bij 0.5 Watt input is de output ongeveer 20 Watt. Omdat deze versterker specifiek is ontworpen voor de Es’Hail2-satelliet zit er geen omschakeling tussen zenden of ontvangen op. Het voordeel daarvan is dat de prijs laag gehouden kan worden: ca. 126 euro excl. verzending.

Meer info: sg-lab.com.

Nederlands QSO over de Es’Hail2 transponder

Momenteel kunnen zendamateurs testen over de smalband transponder van de Es’Hail satelliet. Enkele Nederlandse amateurs waren al te horen. Zo had Remco (PA3FYM) een QSO met Rob (PE1ITR). Testen kan tot de officiële ingebruikname van de satelliet komende donderdag. Momenteel zijn er op de officiële WebSDR diverse QSO’s te horen.

WebSDR’s voor de Es’hail-2 transponder

Inmiddels staan er enkele WebSDR’s gereed om (na donderdag) te kunnen luisteren in de smalband transponder van de Es’hail 2 satelliet. Zo is er een in Italië maar ook in België staat een ontvanger.  Vanuit AMSAT zelf is nog geen WebSDR gevonden. Ook voor de breedband transponder is nog geen SDR beschikbaar, maar met nog enkele dagen te gaan tot de lancering zullen deze ongetwijfeld snel volgen.

Update: BATC heeft inmiddels een smalband SDR geplaatst en een breedband Spectrum Analyzer.

Es’hail-2 transponder donderdag aan

De transponder in de onlangs gelanceerde Es’hail-2 satelliet zal komende donderdag aangezet worden. Dat zal gevierd worden met een ceremonie en activiteit van club-stations A71A en DL50AMSAT. Dat valt te lezen op de Amsat UK website. Momenteel vinden er enkele test-uitzendingen plaats vanaf Bochum in Duitsland en Qatar.

De Es’hail-2 bevat twee transponders voor Amateur Radio. Een smalband transponder alsook een breedband (DVB-S2) transponder. De ingang zit op de 13cm band, de uitgang op 10 GHz. Doordat de satelliet een geostationaire positie heeft is een draaibare antenne-opstelling niet nodig. Om in smalband over de satelliet te werken is ca. 1-20 Watt vermogen nodig in een 90cm schotel.

Nieuwe lanceerdatum voor Es’hailsat-2

Er is een nieuwe lanceerdatum voor de Es’hailsat-2. Deze satelliet heeft twee geostationaire transponders aan boord die door zendamateurs gebruik kan worden. Een 250 kHz brede voor smalband communicatie en een 8 MHz brede transponder voor D-ATV. De voorlopige lanceerdatum staat nu op 28 maart a.s., nadat de lancering een 1,5 jaar geleden uitgesteld is.

De nieuwe lancering moet vanaf Cape Canaveral plaatsvinden met een Falcon 9 raket van Space X, zo schrijft de website SatBeams. Amateur uplinks zitten op de 13cm band, de downlinks op de 10 GHz.  Om een QSO in smalband te maken is vanuit Nederland een schotel van 90cm en 10 Watt aan de feed voldoende. Voor breedband toepassingen (ATV) is 53 dBW vermogen nodig, hetgeen gelijk staat aan 100 Watt in een schotel van 2,4 meter.