Bijzonder krachtige zonnevlam op 6 september
Op woensdag 6 september jl. kort na 12:00 UTC was er een een zeer krachtige zonne-uitbarsting. Het niveau was X9 en dat is zeker in deze fase van de zonnecyclus opmerkelijk. Een dergelijke uitbarsting heeft zich al meer dan tien jaar niet meer voorgedaan.
Het gevolg was een z.g. radio blackout, doordat de ionosfeer demping plotseling sterk toenam. De afbeelding laat zien dat op de laatste HF frequenties meer dan 30 dB extra demping optrad en dat zelfs op hogere frequenties aanzienlijke demping werd waargenomen.
Hans (PA1HR) schrijft: “Ik leidde de OTC ronde tussen 09.00 en 11.00 uur LT. Om exact 11.00 uur LT stortte de condities volledig in! Niet alleen op 80 meter, maar op de hele kortegolf. Het was een heel vreemd fenomeen om mee te maken. Toen ik bij Scheveningen Radio werkte heb ik dit 1 of 2 keer meegemaakt. Alle kortegolf banden helemaal dood, alleen maar wat ruis.”
De kans is groot dat we de komende dagen de gevolgen gaan merken, wanneer de langzaam naar de aarde toekomende deeltjes gaan arriveren. Daarbij moet gedacht worden aan aurora en aanzienlijke ionosferische verstoringen, omdat de grensfrequenties enige tijd lager zullen zijn dan normaal.
Aurora is er zeker, zo schrijft ook Marcus (PA2DB) die druk bezig was op de 2-meter band. “Dikke Aurora op 2mtr. Al 6 stations gelogd. Signalen uit half Europa S9!”, terwijl de beam naar het noorden staat. Op Facebook is een filmpje verschenen waarbij de typische ‘aurora modulatie’ te horen is.
Een enkele zendamateur zal het wellicht opgevallen zijn: het aantal zonnevlekken staat op 0. Zonnevlekken geven de activiteit van de zon aan en dit houdt direct verband met de propagatie op de hogere HF-banden.
Afgelopen weekend waren er goede condities op de VHF en UHF band. Dit werd veroorzaakt door tropo, een propagatie die verschijnt veelal in hogedrukgebieden, doordat er een koude luchtlaag zich onder een warme luchtlaag bevindt. Dit kan bijvoorbeeld ook het geval zijn bij mist. Signalen boven de 100 MHz komen hierdoor over de horizon en worden pas omgebogen bij het bereiken van de warme luchtlaag. Tijdens tropo openingen kunnen afstanden van honderden kilometers overbrugd worden.